Ho o r d e t a i l n r 3 2 0 2 2 11 uitgenodigd voor een congres in Boedapest, waarbij uitgebreid in werd gegaan op muziek en CI. Aldaar raakte ik geïnteresseerd in het thema. Het heeft altijd mijn interesse gehad en de laatste jaren is er de tijd en ruimte gekomen om daadwerkelijk dieper in te duiken op muziek als onderdeel van het revalidatietraject van de CI-gebruiker.” Vanuit haar eigen werkervaring vertelt Adinda dat vele CI-gebruikers muziek als een onprettig geluid ervaren. “De meeste mensen die ik hierover spreek hebben al gauw een aversie tegen muziek en vermijden het liefst deze waterval aan klanken die moeilijk meer te herkennen is als de vroeger bekende melodie. Toch denk ik dat er een manier is om muziek weer toegankelijker te maken. Ik wil me daarom inzetten om oefeningen met muziek te integreren in de intensieve fase van de revalidatie. KNO-artsen en audiologen waarschuwen, terecht en met klem, dat muziek en CI niet voor iedereen een vruchtbare combinatie is. Zij hebben daarvoor een logische uitleg: je hebt twaalf elektroden die 3000 binnenste haarcellen zouden moeten vervangen. Daarnaast is muziek vaak een nog complexer geluid dan spraak al is. Als spraak lelijk klinkt is het nog wel verstaanbaar en heeft het waarde, maar als muziek lelijk klinkt neemt de schoonheid en daarmee de waarde significant af. Het gehoor kunnen we niet genezen en ik sta volledig achter het temperen van irreële verwachtingen aan de kant van de patiënt om teleurstelling te voorkomen. Misschien is het ook wel juist de rol van de paramedicus, in dit geval de logopedist, om postoperatief meer in mogelijkheden dan in beperkingen te denken. In dit thema zou je de muziek zodanig aan kunnen passen of uit kunnen kiezen dat deze wél toegankelijk wordt voor CI-gebruikers en ruimte kunnen geven aan de CI-gebruikers zelf om op onderzoek uit te gaan. Ik zie muziekbeleving namelijk als een geboorterecht. Laat de mensen zelf ontdekken waar hun grens ligt.” MUSI-CI Adinda geeft aan dat ze blij is om te zien dat er steeds meer aandacht lijkt te zijn voor muziek bij CI-teams en fabrikanten. “Ik heb nooit helemaal begrepen waarom muziek en CI niet ‘gewoon’ een van de kleuren verf is op het schilderspalet”, stelt Adinda. “Wie zijn wij als professionals om voor de CI-gebruiker in te vullen waar zij behoefte aan hebben? Sterker nog: voor de CI-gebruikers te bepalen waar de grenzen van de mogelijkheden liggen?” Adinda zet haar visie kracht bij door een actieve bijdrage te leveren aan het consortium Musi-CI van initiatiefnemer Joke Veltman. “Joke was een van onze patiënten en is CI-gebruiker, pianist en Master of Music. Dat is een unieke combinatie”, licht Adinda toe. “Ik maak sinds het najaar van 2019 met veel plezier deel uit van het consortium dat erop is gericht om een muzikale gehoortraining te ontwikkelen voor mensen met een CI.” Andere deelnemers van Musi-CI zijn Alex Hoetink (klinisch fysicus-audioloog en hoofd Universitair Audiologisch Centrum UMC Utrecht) en Huib Versnel (gehooronderzoeker slechthorendheid en CI en hoofd KNO laboratorium UMC Utrecht). Daarnaast neemt een aantal gehoorprofessionals van het Radboudumc deel: Cilia Beijk (spraaktaal-patholoog CI-team), Wendy Huinck (Clinical scientist, Spraak-Taalpatholoog Hearing & Implants Radboudumc) en Marjo Maas (onderzoeker bij Radboudumc). “We zijn de afgelopen jaren druk bezig geweest met participatory action research. Zo heb ik als observator van drie series van reeds uitgevoerde muziektherapietrainingen, geleid door Joke Veltman, van dichtbij ondervonden wat Musi-CI voor mensen kan betekenen. In totaal hebben we aan 37 CI-gebruikers de training, bestaande uit acht bijeenkomsten van twee uur, aangeboden. Als logopedist denk ik actief mee in het samenstellen van muziekoefeningen en geef ik feedback vanuit mijn expertise. Zo ben ik voorstander van het multimodaal aanbieden van muziek, dus horen én kijken naar muziek of zelfs het voelen van muziek. Dat kan door middel van dans, het ervaren van trillingen of het zelf maken van muziek.” OPNIEUW MUZIEK VERKENNEN De eerste sessies en de observaties hebben geresulteerd in een handboek voor de Musi-CI training, een muzikale gehoortraining voor mensen met een CI. Op de website van Musi-CI is een rapportage in te zien over het hele ontwikkelproces van Musi-CI. En dat het een veelbelovend initiatief is, werd duidelijk toen Joke Veltman op 7 april 2022 de Parel van ZonMw in ontvangst mocht nemen. Dit is een prijs voor de extra opvallende onderzoeksprojecten die door ZonMw worden gefinancierd. De volgende stap is het opzetten van een effectiviteitsstudie Musi-CI, waarbij op een systematische, methodologisch verantwoorde wijze, uitgezocht wordt wat wel en niet werkt om muziekplezier mogelijk te maken en/of te vergroten. “We proberen het beste eruit te halen”, aldus Adinda. “Ik heb ook nieuwe inzichten gekregen. Zo vertelde Joke ons als ervaringsdeskundige dat wij als logopedisten vooral gericht lijken te zijn op het opnieuw ‘herkennen’ van melodieën of muziekinstrumenten. Joke heeft ons geleerd dat we met Musi-CI beter kunnen inzetten op het ‘verkennen’ van muziek. CI-gebruikers kunnen zelf gaan verkennen hoe muziek en bepaalde instrumenten met CI klinken. En dat kan heel anders zijn dan voordat zij geïmplanteerd waren. Met andere woorden: het doel is niet om muziek als vanouds te laten klinken, want dat is meestal niet reëel. Het gaat erom dat je op jouw manier weer van muziek of instrumenten kan genieten.” Wanneer het effect van de muziektraining van Musi-CI bewezen is, wil het consortium de resultaten van het project graag aanbieden bij CI-ON (Cochleaire Implantatie Overleg Nederland), waarbij alle CI-teams zijn aangesloten om zo meer aandacht te vragen voor muziek. “We hopen uiteindelijk het belang en nut van de training landelijk onder de aandacht te brengen en uiteindelijk meer mensen te kunnen helpen. Daarnaast besteden we er binnen het CI-team in UMC Utrecht al aandacht aan. Samen met Selma Beringen, een van de andere CI-logopedisten in ons team, zijn we binnen het kader van Kwaliteit en Innovatie begonnen met het uitdenken van de integratie van muziek in de intensieve fase van de CI revalidatie (het eerste jaar). Hierbinnen is gelukkig veel ruimte voor Musi-CI bevindingen en inzichten. Ook vragen wij zelf al regelmatig naar de muziekbeleving bij onze patiënten”, besluit Adinda trots. Meer weten over Musi-CI? Kijk dan op www.musi-ci.nl. “IK ZIE MUZIEKBELEVING ALS EEN GEBOORTERECHT”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTAyNDU4