14 HOORDETAIL NR 4 2024 INTERVIEW WEER GENIETEN VAN MUZIEK MET NIEUWE KIJK OP MUZIEKBELEVING Jan, een gepassioneerde muziekliefhebber en hoboïst, zet zich al langer in om de muziekbeleving van slechthorenden te verbeteren. Hij voelde zich altijd persoonlijk betrokken bij de mensen in de spreekkamer die door gehoorproblemen niet meer van muziek konden genieten. “Ik zag veel mensen uit de muziekwereld en het hield me flink bezig hoe we ze konden helpen”, vertelt Jan. “Er is veel onderzoek gedaan naar spraakverstaanbaarheid en we weten al heel lang hoe we dat goed kunnen meten. De Oorcheck, die alweer in 2002 werd geïntroduceerd, is daar een mooi voorbeeld van. Ik heb me lange tijd beziggehouden met het meetbaar maken van muziekbeleving in de hoop hooroplossingen beter hierop in te kunnen richten. Maar hoe test je de perceptie van muzikale aspecten van geluid?” Muziek speelt een centrale rol in het leven van veel mensen. Het kan emoties oproepen, herinneringen levendig maken en een gevoel van verbinding creëren. Maar muziek wordt niet door iedereen op dezelfde manier ervaren, zeker niet door slechthorenden. Voor mensen die een hoortoestel dragen, kan het soms zelfs lastig zijn om überhaupt van muziek te genieten. We ontmoeten Jan de Laat en Nouri Khalass van Golden Hearing op de EUHA, waar de bekende klinisch fysicusaudioloog op 16 oktober een lezing gaf over muziekbeleving van slechthorenden. Ze praten ons bij over de grootste obstakels bij hoortoestelgebruikers en hoe Golden Hearing zich inzet om hen weer te kunnen laten genieten van muziek. Deze vraag bracht Jan in contact met KNO-arts Berend Glazenburg, die eveneens vaak slechthorenden zag die moeite hadden met muziek. Samen dachten ze na over de mogelijkheid om muziekbeleving meetbaar te maken, een belangrijke eerste stap richting verbetering. Daarbij sloten ook collega KNO-arts Evert Rijntjes en IT-expert Nouri Khalass zich aan. Die laatste werd als masterstudent aan de TU Delft vier jaar geleden geïnspireerd door de plannen. “Ik luister zelf ook graag naar muziek”, vertelt hij. “Het leek mij een mooie kans om met mijn IT-achtergrond bij te dragen aan een oplossing. Toen de ideeën daadwerkelijk concreet werden, hebben we Golden Hearing opgericht. Ik ging samen onder andere met Berend, Evert, Arne-Jan Polman en Jan aan de slag met onze missie." Muziek is emotie Nouri benadrukt waarom het zo belangrijk is voor de hoorbranche om zich verder te verdiepen in de geluidsbewerking van muziek voor slechthorenden. “Een belangrijk aspect van muziek is de emotie die het overbrengt, een uitdaging voor slechthorenden die vaak moeite hebben om muzikale nuances waar te nemen. Bepaalde accenten die muzikanten aangeven om een sfeer of emotie teweeg te brengen, worden door hen niet opgemerkt. Het geluid van muziek via een hoortoestel klinkt vaak schel, blikkerig en vlak, waardoor de dynamiek en subtiliteit verloren gaan. Een voorbeeld hiervan is vibrato in zang – de subtiele trilling in het volume van de stem, vaak gebruikt in opera. Voor slechthorenden kan het een uitdaging zijn om dit waar te nemen”, aldus Nouri. Golden Hearing Music Perception Test Maar hoe maak je de waarneming van deze muzikale effecten concreet in een test? Golden Hearing heeft samen met de afdeling Audiologie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gewerkt aan een belangrijk instrument voor hun onderzoek: de Golden Hearing Music Perception Test. Met deze test kunnen verschillende parameters van muziekbeleving worden gemeten, zoals toonhoogte, melodie en ritme. De uitdaging bij het ontwikkelen van de test lag in het identificeren van de belangrijkste parameters van muziekbeleving. “Henk-Jan Honing, een bekende Nederlandse musicoloog, beschreef in zijn boek 'Iedereen is muzikaal' wel zeventig parameters voor muziekperceptie. Wij selecteerden er acht die volgens ons de meeste invloed hebben op de muziekervaring”, aldus Jan. Nouri vult aan: “Het was best lastig om al die aspecten van muziek terug te brengen naar een aantal kernwaarden. We hebben ons daarvoor laten adviseren door verschillende muzikanten, waaronder Marc Stotijn, een man met een brede achtergrond in muziek. Op basis van deze informatie hebben we de Golden Hearing Music Perception Test ontwikkeld.”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTAyNDU4