NBT MAGAZINE NR 6 2022 9 EXTRA KOSTEN “In dit voorbeeld ben ik nog uitgegaan van een gemiddelde bakkerij, maar er zijn bakkers die veel meer kosten hebben en zodoende ook verhoudingsgewijs veel hogere bedragen moeten betalen”, vervolgt Silvia. “Ik ken geen enkele bakker die meer dan 12,5% van zijn omzet kwijt is aan energiekosten. Het is ook zo dat een bakker heel veel meer kosten maakt buiten energiekosten, die óók allemaal enorm gestegen zijn. Er is een extreme markt voor grondstofprijzen, verpakkingskosten zijn torenhoog, logistieke kosten zijn veel hoger geworden en de personeelskosten zijn al flink gestegen vanwege de cao. In maart 2023 komt er nog een loonsverhoging van 3,55 procent, maar de grootste stijging komt natuurlijk per 1 januari, als de minimum lonen met meer dan tien procent omhoog gaan. Dat betekent nog een keer heel veel hogere kosten.” VERKEERDE UITGANGSPOSITIE Waarom komt de overheid met een regeling die de bakker niet helpt en waar komt die 12,5 procent vandaan? “Ik weet het natuurlijk niet zeker, maar zoals ik ook in mijn post op LinkedIn stelde, lijkt het dat er wat zaken door elkaar gehaald zijn. De kosten voor gas en elektra zijn bij veel bedrijven nu met factor tien tot dertien omhoog gegaan. Maar dat betekent niet dat je daardoor ook dertig procent van de omzet kwijt bent aan energiekosten. Ik vermoed dat de factor van de nota door de war is gehaald met het percentage van de omzet. Het grote probleem verder is ook dat er een maximaal steunbedrag is vastgesteld. Daar heb je als grotere bakkerij niks aan, simpel gezegd omdat de voorgestelde 160 duizend per jaar je niet uit de toegenomen kosten gaat helpen. Deze voorgestelde steun is te weinig voor grotere bedrijven en gaat zeker de industrie niet helpen.” LOBBYEN Silvia is nu vooral aan het praten, lobbyen en mensen overtuigen. “Ik probeer uit te leggen aan de politiek waarom dit voor ons niet werkt. Waarom zou je ook een hele ingewikkelde regeling optuigen als je degene die het moet helpen er niet mee redt? Het ambacht is hier zeker niet mee geholpen. Pak in ieder geval voor de regeling ook een referentiedatum die voor de uitbraak van de oorlog in Oekraïne ligt. Het tweede kwartaal 2021 zou een optie kunnen zijn. De regeling zou in mijn ogen ook voor iedere vestiging en locatie toegankelijk gemaakt moeten worden. Bakkers hebben soms aparte contracten voor winkel en bakkerij en dan val je bij de huidige regeling meteen buiten de boot. We hopen echt op een aantal aanpassingen, want we wijzen ook op het grote aantal medewerkers van ongeveer 45.000 mensen in de ambachtelijke sector. Als er niks verandert, zijn we een groot deel daarvan straks kwijt. Dit gaat grote gevolgen hebben. Ook als er voor de bakkerij industrie geen oplossing komt, hebben we op de korte termijn een probleem met de voedselvoorziening.” ACTIES ONDERSTEUNEN De laatste tijd zijn er al diverse acties opgezet, mede ondersteund of georganiseerd door Beko Advies. Denk aan #Broodinnood, waar in een filmpje een aantal bakkers namens de ambachtelijke bakkerijsector de regering oproepen om Kerst dit jaar te vieren in oktober, zodat consumenten nog één keer kunnen genieten van kerstlekkernijen. Door de energiecrisis is het anders voor veel bakkers en hun klanten te laat. Maar ook de actie op zaterdag 22 oktober waar veel bakkers het licht uitlieten en met kaarsjes erop wezen dat veel bakkers in nood zijn vanwege de stijgende energieprijzen, werd toegejuicht door Silvia. “Het ambacht en de bakkersbranche staan volop in de aandacht. Die aandacht is leuk, maar er moet wel iets gebeuren. Na de lichtjesactie, om het zo maar even te noemen, was er geen medium dat niet berichtte over de situatie van de bakker, maar er moet ook actie ondernomen worden en die benodigde hulp moet van het kabinet komen. Bakkers moeten ook zelf aan de slag, maar dat begrijpen ze wel. De oplossing ligt bij de overheid.” NIET GOED GENOEG “Deze extreme prijsstijgingen hebben ook niks met ondernemersrisico’s te maken”, vervolgt Silvia. “Dit is overmacht en een bakker kan er zeker niks aan doen. Hoeveel kun je als bakker nog verduurzamen en energie besparen? Er is al DE KOSTEN VOOR GAS EN ELEKTRA ZIJN BIJ VEEL BEDRIJVEN NU MET FACTOR TIEN TOT DERTIEN OMHOOG GEGAAN. MAAR DAT BETEKENT NIET DAT JE DAARDOOR OOK DERTIG PROCENT VAN DE OMZET KWIJT BENT AAN ENERGIEKOSTEN veel gedaan. Veel bakkers hebben zonnepanelen, warmterugwinningssystemen, zuinige ovens en koel- en vriessystemen en ga zo maar door. Het is niet voor niets zo dat normaal gesproken de energiekosten ‘maar’ 3 % van de totale omzet zijn. Nogmaals, de regeling zoals die nu op tafel ligt, is niet goed genoeg.” SCHRIJNENDE GEVALLEN Daar komt nog bij dat de voorgestelde TEK-regeling niet per direct ingaat. “De tijd is ook een factor. Deze regeling gaat in april volgend jaar pas in, weliswaar met terugwerkende kracht, maar bakkers hebben het nu nodig! Daarom hopen wij ook op de komst van een toereikend noodfonds voor de mensen die overlevingskansen hebben en nu in de problemen komen. Ik zit nu al om tafel met bakkers die het water aan de lippen staat. Dat is zo schrijnend. Ik loop al dertig jaar mee in de branche, dus ik ken veel mensen. Dan zit je niet met droge ogen aan tafel als ze hun plannen voor het stopzetten van hun onderneming met je delen. Vorige week zat ik bij Brood- en banketbakkerij Stijnman in Oudewater te praten over een sluiting. Ik ken deze mensen al twintig jaar en het is pijnlijk om te zien dat een dergelijk mooi bedrijf nu gedwongen wordt om te stoppen. Onder normale omstandigheden hadden we als Beko Advies een koper gevonden voor dit mooie bedrijf, maar dat is nu niet mogelijk.” SOMBERE VOORUITZICHTEN Hoeveel bakkers gaan nog meer in de problemen komen? “Als de regering niet ingrijpt, haalt 10% van de ondernemingen in de ambachtelijke bakkerijsector het einde van 2022 niet. Dat wil zeggen dat ze een liquiditeitsprobleem krijgen of moeten stoppen. Wanneer er op korte termijn geen ingrijpende maatregelen volgen, dan is voor de zomer van 2023 het voortbestaan van niet 10%, maar zelfs 30% van de sector in gevaar. 50% van de bakkers moet hun deuren sluiten als er in heel 2023 niet wordt ingegrepen en de omstandigheden ongewijzigd blijven. Er zijn al voorbeelden genoeg van bakkers die sluiten en de lijst groeit per dag. Er zit natuurlijk ook een rem op de overnames. Nieuwe generaties bakkers stappen nu niet in, omdat alles onzeker is. Jongeren met een toekomst in het familiebedrijf, maar nu niet durven. Je ziet familiebedrijven omvallen. Het is allemaal heel heftig om mee te maken.” HOOP Heeft Silvia hoop dat er nog wat gedaan wordt aan de TEK-regeling? “We hadden op voorhand op meer gehoopt en zonder hoop geen leven, maar er moet nog wel wat gebeuren. Ik kan met niet voorstellen dat onze mooie sector meer dan gehalveerd wordt. Ik moet hoop houden en ik zal er alles aan doen wat in ons vermogen ligt, om het tij te keren. We hebben gelukkig ook mensen in de politiek die wel snappen wat er speelt en daarom houd ik ook hoop. Wij blijven strijden.”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTAyNDU4