PAKKRACHT NR 3 2023 42 In elke editie vertelt Stefan Hermsen, Docent Food Packaging op de HAS green academy, over diverse actuele onderwerpen binnen de verpakkingsindustrie. Stefan Hermsen COLUMN Westerse wapenleveranciers doen niet aan statiegeld. In Oekraïne staan al duizenden kapotte tanks vol zware metalen. Onbekend maakt onbemind. Jullie herkennen het vast wel. Als een onbekende hoort dat je ‘iets in verpakkingen doet’ dan is er al gauw een mening en een simpele oplossing voor het probleem van duurzaamheid of stikstof of biodiversiteit. De meningen en problemen worden op één hoop gegooid en minder plastic is de oplossing. Ik ben deze dagen veel in een nieuwe omgeving in een dorpje in het zuiden. Ik spreek daar veel ‘nieuwe’ onbekenden. Het zal de intrinsieke motivatie en beroepsdeformatie zijn dat ik de problematiek rondom verpakken onvermoeid uiteen probeer te zetten en de aannames van de geboden oplossingen te verklaren. Als ik bijvoorbeeld probeer te schetsen dat de milieu impact van kipkluifjes vele malen groter is dan de verpakking, ongeacht of die kluifjes nou in een bakje, plastic zakje of kartonnen doosje zitten, dan komt meteen de opmerking: “dat moet je niet tegen een boerendochter zeggen.” Alsof ik daarmee de vleesindustrie en de hardwerkende boer aanval. Het volledige verhaal is natuurlijk dat de verpakking probeert dat energievretende vlees op z’n minst zo volledig en vers mogelijk bij de consument en daar volledig geconsumeerd te krijgen. Een ‘duurzame’ verpakking is in de ogen van de leek een afleidingsmanoeuvre, een jij-bak en eenvoudige oplossing voor de complexe problematiek van milieu impact. Het zijn soms lange gesprekken waarbij de kern is dat het niet óf het een óf het ander is maar beide. Zelf moet ik er in die gesprekken voor waken alléén de verpakking als oplossing te presenteren. Natuurlijk is verpakken ook een onderdeel van het probleem. Er is geen panacee. Samenwerken en rekening houden met elkaar, is een goede remedie. Hier, in dit dorp waar ik op bezoek ben, wordt afval in gescheiden fracties (plastic, papier, GFT, rest) volgens een kalender elk twee keer per maand voor de deur opgehaald. Voor al het meerdere afval moet middels een pasje extra betaald worden bij één petieterig containerparkje aan de rand het dorp. Best wel een gedoe. Het hele dorp houdt zich keurig aan die kalender. En hoeveel ik ook wandel en welk straatje ik ook verken, (zwerf)afval zie ik nauwelijks, ook niet bij het containerparkje. Bij mij in de ‘grote stad’ kan iedereen op elk willekeurig moment gratis ál zijn afval in talloze ondergrondse containers kwijt. Nu valt me pas op, in contrast en anders dan ik dacht, dat daar overal en in elke buurt afval op straat en rondom de containers ligt. Je zou denken dat afval correct wegwerpen makkelijk is gemaakt. In de anonimiteit van de stad is het toch te veel moeite. En blijk ik verrassend blind geweest voor de enorme vervuiling. Statiegeld helpt een beetje tegen afval. Een kleine gemeenschap helpt heel veel. Sommige mensen zien op tegen die sociale controle en gemeenschapszin. Ik denk dat ik het meer en meer weet te waarderen. Als de schutterij musicerend door de straat in het dorp marcheert herken ik de bakkersvrouw in haar uniform met beremuts. Blozend blaast ze de trompet. De buurt loopt vrolijk uit. Zo’n kleine parade doet wonderen. De anonieme grote mars op het Rode Plein werkt verwoestend. Tegen zulk geweld helpt geen statiegeld. KLEINE PARADE
RkJQdWJsaXNoZXIy MTAyNDU4