Pakkracht 05-2020 Online

P a k k r a c h t n r 5 2 0 2 0 52 D u u r z a a m v e r p a k k e n & r e c y c l i n g Twee veelbelovendemethodes Wie voedingsmiddelen koopt, moet er volledig op kunnen vertrouwen dat de houdbaarheid van zo’n product gegarandeerd is. Ook voor de verpakkingen gelden zeer strenge eisen. Begrijpelijk. Maar dat betekent wel dat plastic folies voor voedingsmiddelen nu vaak uit meerdere soorten plastic bestaan. Goed voor de houdbaarheid en voedselveiligheid, en dus goed ook om voedselverspilling tegen te gaan. Maar minder goed voor het milieu. Want probeer zo’n folie maar eens te recyclen. MEERLAAGSE PLASTIC FOLIES Nu houden de onderzoekers van TNO wel van een uitdaging. Dat bleek ook tijdens PACK-CE, een project voor de Nationale Wetenschapsagenda (NWA). In nauwe samenwerking met chemiebedrijf Dow, Hill’s Pet Nutrition, het RIVM en hogescholen en universiteiten, hebben verschillende TNO-onderzoekers zich toen op het verwerkingsprobleem van meerlaagse verpakkingsfolies gestort. “Tijdens kleinschalige laboratoriumproeven probeerden zij polymeren van elkaar te scheiden door oplosmiddelen te gebruiken waarin het ene polymeer wel oplost en het andere niet”, legt Esther Zondervan-Van den Beuken uit. Zij is programmamanager circulaire plastics bij TNO. POLYMEERSOORTEN SCHEIDEN “Bij proeven met honderd gram verpakkingsfolie bleek die dissolutietechnologie goed te werken”, vervolgt ze. “Dat wil zeggen dat het ons gelukt is om verschillende polymeersoorten van elkaar te scheiden. En dat is geen kostbaar en langdurig proces. Veelbelovend dus. Maar we zijn er nog niet. Nog niet alle polymeren kunnen van elkaar worden gescheiden. En we moeten de technologie nog opschalen. Ook willen we uit die polymeren nog de andere stoffen kunnen halen, zoals pigmenten en stoffen die het plastic sterker maken.” RECYCLEN ZONDER OPLOSMIDDELEN Maar zou het niet handig zijn als we die meerlaagse plastic folies op zo’n manier maken dat ze na gebruik makkelijk te recyclen zijn, zonder gebruik van oplosmiddelen? Dat was de tweede methode die tijdens het PACK-CE-project werd onderzocht. Zo experimenteerde chemiebedrijf Dow twee jaar lang met verpakkingsfolies die weliswaar uit meerdere lagen bestaan, met verschillende eigenschappen, maar die wel allemaal van hetzelfde soort polymeer zijn gemaakt. NIEUWE PLASTIC FOLIES NU AL BRUIKBAAR “Met meerlaagse folies van dezelfde polymeersoort blijkt er al veel mogelijk te zijn”, zegt Jaap den Doelder, onderzoeker bij Dow Terneuzen. “Wel laten ze wat meer zuurstof door. Daardoor zijn ze bijvoorbeeld minder geschikt voor producten waar strengere voedselveiligheidseisen voor gelden en die meerdere jaren houdbaar moeten zijn.” “Onze inschatting is dat we de nieuwe folies momenteel al bij ongeveer een kwart van de producten zouden kunnen gebruiken. Bij zo’n vijftig procent zou dat binnen afzienbare tijd kunnen. En we denken dat het bij de overige kwart van de producten heel lastig wordt. De vraag is nu of we dat accepteren of dat we voor die laatste groep toch nog op zoek gaan naar alternatieve verpakkingsmaterialen.” RECYCLEBARE VERPAKKINGEN Ondertussen is er in de markt een groeiende vraag naar recyclebare verpakkingen. “Als je daar nu niet mee aan de slag gaat, ben je echt te laat”, benadrukt Rolf van Sprang. Hij is in Europa de Design and Packaging Manager van Hill’s Pet Nutrition, een van de bedrijven die ook deelnam aan PACK-CE. “Onze focus ligt echt op het ontwikkelen van een verpakking die volledig recyclebaar is. Het moet dan wel een verpakking zijn die ons product optimaal blijft beschermen: van opslag en transport tot aan de eindgebruiker. Tijdens PACK-CE hebben we al wat stappen gezet maar we zijn er nog niet.” HET GROTE VOORDEEL VAN PLASTIC IS DAT HET EENZEERVEELZIJDIGMATERIAAL IS, DAT JEOOK NOG EENS GOEDKOOP KUNT PRODUCEREN. HET NADEEL VAN PLASTIC IS ECHTER DE RECYCLEBAARHEID. TEGENWOORDIGWORDEN VEELAL MEERLAAGSE VERPAKKINGSFOLIES GEBRUIKT DIE BESTAAN UIT VERSCHILLENDE SOORTEN PLASTIC, VOORNAMELIJK VOOR VOEDINGSMIDDELEN. DIT IS NA GEBRUIK ERG LASTIG TE RECYCLEN. DE GROTE VRAAG IS NU: HOE MAAK JE DIE PLASTIC FOLIES TOCH RECYCLEBAAR?