HOORDETAIL NR 2 2023 19 Hoe zit het in de hoorzorg? Digitale middelen zijn de hoorzorg niet helemaal vreemd. Toen de coronapandemie uitbrak, werden sommige handelingen van de hoorzorgprofessional noodgedwongen gedigitaliseerd. Denk aan videobellen met de audicien en finetunen op afstand, ook kan de hoortoestelgebruiker steeds meer zelf regelen via de app. Toch is het mogelijk om de hoorzorg verder te digitaliseren, maar deze werkwijze wordt tot op heden nog niet vergoed door alle zorgverzekeraars, mede doordat dit (nog) niet in de richtlijnen van Stichting Audiciensregister (StAr) is opgenomen. Zonde, vindt Mirjam Jans: “Te veel mensen in Nederland hebben nog geen hooroplossing, terwijl ze die wel nodig hebben. De stap naar de audicien is vaak te groot of wachttijden zijn te lang. En dat terwijl er zoveel oplossingen voor handen zijn om deze drempel lager te maken. Onderzoek leert ons dat digitalisering efficiënt is én drempelverlagend kan werken voor mensen met gehoorverlies die nog geen oplossing hebben.” In haar vorige functie bij GN werkte Mirjam twee jaar lang aan diverse innovatieprojecten, bracht zij de behoeften van de slechthorende consument in kaart en bekeek ze de kansen die de technologie ons biedt nu de hoorzorg onder druk staat. Een belangrijke conclusie die zij stelt is dat de consument soms andere behoeften heeft dan dat we aannemen. “Als branche is onze aanname vaak dat 1 Centraal Bureau voor de Statistiek. (z.d.). Ouderen. https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/dashboard-bevolking/leeftijd/ouderen 2 University of Twente. (2022, 27 juni). Nederland loopt achter in digitalisering zorg. Universiteit Twente. https://www.utwente.nl/nieuws/2022/6/686860/nederland-loopt-achter-in-digitalisering-zorg onze doelgroep niet zit te wachten op digitale oplossingen. Door de pilots en testen die we afgelopen jaren deden, kwamen we erachter dat er een flinke groep mensen is die hier wel degelijk klaar voor is. Onder andere regelgeving houdt ons tegen om stappen te kunnen zetten die beter aansluiten bij de consument en tegelijkertijd de druk op de (hoor)zorg verlagen.” ‘Regelgeving moet versoepeld worden’ Dat Herman zich zo betrokken voelt bij dit onderwerp, is niet gek. Zijn bedrijf OogvoorOren.nl heeft digitalisering al ver doorgevoerd. Een groot deel van het aanpasproces kan online plaatsvinden bij de e-audicien en na afronding van de proef ontvangen mensen een eigen portaal met onder andere instructievideo’s voor onderhoud, het vervangen van filters en domes, hoe de connectie met hun telefoon te herstellen, etc. Zo wordt de zelfredzaamheid van de hoortoesteldrager gestimuleerd. “We weten als geen ander dat de technologie er klaar voor is, maar de regelgeving houdt het tegen”, stelt Herman. “Angst lijkt te regeren. Audiologen stellen dat het medisch niet verantwoord is om hoortoestellen op locatie of op afstand aan te passen. Zij zijn van mening dat er altijd in het oor gekeken moet worden om eventuele gezondheidsrisico’s uit te sluiten. Ook de StAr-regelgeving stelt dat de audicien altijd triage moet doen, otoscopie hoort daarbij. Ik ben het daarin wel met ze eens, maar ik denk dat dat losstaat van de digitaliseringsmogelijkheden die er dan over blijven. Als het namelijk wel pluis is en een hoortoestel is nodig om iemand verder te helpen, dan kan het proces alsnog digitaal plaatsvinden als de klant dat wil. Nu is die keuze er niet binnen de vergoede zorg.” Mirjam vult aan: “Het tekort aan audiciens en de groeiende doelgroep dwingt ons om efficiënter te gaan werken en onze werkwijze en oplossingen beter aan te laten sluiten bij de behoefte van de consument. Daarom is het juist nu goed om te onderzoeken hoe we dat kunnen doen. Niet alleen weten we dat het in de praktijk al mogelijk is – zoals we dat zien bij OogvoorOren.nl – ook is het betekenisvol om de effectiviteit en de klanttevredenheid van de consument te onderzoeken als we het proces zouden digitaliseren. Zo leren we waar we efficiënter kunnen zijn en welke doelgroep deze digitale service juist zo waardeert.” In gesprek met VGZ Het bezoek aan het VGZ-debat gaf de aanleiding om opnieuw het gesprek aan te gaan met de verzekeraar om te kijken naar de mogelijkheden om digitale hoorzorg te vergoeden. Daar waar VGZ openlijk aangeeft open te staan voor digitalisering in de hoorzorg, hopen Herman en Mirjam een steentje bij te dragen om mee te denken over een mogelijke pilot. Doel hiervan is om aan te tonen dat digitalisering van - in ieder geval een deel van - het aanpasproces leidt tot efficiëntie en wellicht zelfs een hogere klanttevredenheid. Herman: “Als we nu niet efficiënter worden, dan worden de wachtlijsten alsmaar langer. We weten dat de gevolgen van onbehandeld verlies groot kunnen zijn. Onderzoek laat zien dat slechthorenden in een isolement kunnen raken en mogelijk sneller dementie ontwikkelen. We moeten aan de slag om hoorzorg toegankelijk te houden.” We vragen Herman hoe zo’n pilot eruit zou moeten komen te zien. “Het zou een mooie eerste stap zijn om ná de eerste fysieke triage, thuis of in de winkel, te kijken wat er wél digitaal kan en waar we het aanpasproces beter kunnen laten aansluiten op de wensen en behoefte van de consument. Wat ons betreft houdt niets de audicien tegen om de hoortoestellen daarna online aan te passen, later bij te stellen waar nodig en ook online beschikbaar te zijn bij hulpvragen. Uiteraard zullen we dan de effectiviteit en de klanttevredenheid moeten toetsen en deze vergelijken met klanten die het reguliere protocol hebben doorlopen. Als de resultaten gelijk of zelfs beter zijn voor bepaalde doelgroepen, dan is het wellicht tijd om de regelgeving onder de loep te nemen.” Hoewel de gesprekken met VGZ nog lopen, zijn Herman en Mirjam zijn voorzichtig hoopvol nu de zorgverzekeraar heeft aangegeven dat digitalisering inderdaad hoger op de agenda is komen te staan. Ook heeft VGZ aangegeven dat zij het op afstand finetunen van hoortoestellen toestaat, ondanks het feit dat dit niet in het StAr-handboek staat. Een mooie eerste stap, beamen beide. “We beseffen dat hoorzorg slechts een klein dossier is voor de zorgverzekeraar, maar wel een belangrijk dossier. Daarom zijn we blij dat we om tafel kunnen om de belangen voor de hoorzorg bespreekbaar te maken en op te komen voor de belangen voor de hoorzorg in het algemeen, maar ook voor de behoeften van de consument met gehoorverlies in het bijzonder. Ik denk dat we niet meer om digitalisering heen kunnen als we aan onze zorgplicht willen blijven voldoen. Een pilot kan uitwijzen wat we daarmee winnen en we denken graag mee hoe we daar invulling aan kunnen geven”, besluiten Herman en Mirjam eensgezind.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTAyNDU4