Pakkracht nr.5 2017

P a k k r a c h t n r 5 2 0 1 7 24 S p e c i a l – v e r p a k k i n g s v o r m g e v i n g e n - m a t e r i a a l PLASTIC VERPAKKINGEN VAAK VAN TE SLECHTE KWALITEIT OM TE RECYCLEN INITIATIEVEN OM DE HOEVEELHEID INGEZAMELD PLASTIC AFVAL VAN HUISHOUDENS VERDER TE VERHOGEN - BIJVOORBEELD MET DE ‘PLASTIC HEROES’ - LEIDEN NIET AUTO- MATISCH TOT EXTRA MILIEUWINST. MEER NADRUK OP DE KWALITEIT VAN HET PLASTIC IN PLAATS VAN DE KWANTITEIT VAN HET VERZAMELDE PLASTIC ZOU DE MILIEUWINST KUNNEN VERGROTEN. DE OVERHEID KAN DAARAAN BIJDRAGEN DOOR INNOVATIES TE STIMULEREN. DIT CONCLUDEERT HET CENTRAAL PLANBUREAU (CPB) IN HET RAPPORT ‘DE CIRCULAIRE ECONOMIE VAN KUNSTSTOF; VAN GRONDSTOFFEN TOT AFVAL’. Bijna iedereen in Nederland lijkt er eindelijk aan gewend te raken om plastic verpakkingen apart in te zamelen opdat het gerecycled kan worden tot nieuwe plastic producten. In de studie die de het CPB op 20 september presenteerde, is te lezen dat het huidige systeem van plastic-inzameling echter niet het gewenste effect blijkt te hebben. Volgens de resultaten van het onderzoek ligt het probleem onder andere bij de slechte kwaliteit van de kunststof verpakkingen. Het CPB roept daarom de over- heid op om niet nog meer kunststof verpakkingen in te zamelen, maar te kijken naar andere oplos- singen. PLASTICSOEP Tegelijk is de vraag wat het recyclen aan milieuwinst oplevert. De bijdrage van recycling aan de reductie van de CO2-uitstoot is beperkt: hooguit 0,15% van de totale uitstoot in Nederland. Er is ook geen directe relatie te leggen tussen het recyclen van kunststof en het terugdringen van zwerfafval en plastic in het oppervlaktewater; de zogeheten ‘plasticsoep’. Daarnaast kunnen maatregelen om meer afval te scheiden ongewenste neveneffecten hebben. Zo kunnen hogere tarieven voor restafval leiden tot vervuiling van ander afval, zoals het groente-, fruit en tuinafval. Van dat gft-afval wordt compost gemaakt en de kunststofresten in compost belanden uiteindelijk veelal in het oppervlak- tewater. Biobased plastics (kunststof gemaakt van biomassa) bieden daarbij geen uitkomst. Slechts een kwart van de bioplastics is geschikt om te composteren en vaak kan dat alleen in een industriële omgeving. Bovendien is voor de verbouw van biomassa veel ruimte nodig, wat ten koste kan gaan van natuur- of landbouwgrond. De milieuwinst van de bioplastics is daarmee sterk afhankelijk van de bij-effecten. INNOVATIE STIMULEREN Het CPB heeft geen alternatieve maatregelen onderzocht om zwerfafval en plasticsoep tegen te gaan. Het rapport signaleert wel aanknopings- punten die mogelijk kansrijk zijn. Technologische ontwikkelingen kunnen bijvoorbeeld de kwaliteit van het gerecyclede kunststof verbeteren en de kosten reduceren. De overheid kan bijdragen aan dit proces door het stimuleren van innovatie met subsidies, green deals of fiscale regelingen. Ook kan het beprijzen van de externe effecten ver- lichting bieden. Dit kan vernieuwende duurzame initiatieven vanuit de samenleving de financiële ruimte geven het te realiseren. Lees het hele onderzoek op www.cpb.nl