MEAT&CO NR 1 2024 13 Henk Hoogenkamp, vaste columnist van ons vaktijdschrift, is een interdisciplinaire schrijver die in boeken, lezingen en artikelen voor diverse media de balans zoekt tussen voedselproteïnen, sociale interacties, omgeving en de verstoring van de marketingdynamiek. Henk Hoogenkamp COLUMN Neem nu bijvoorbeeld het Amerikaanse bedrijf East Just, dat sinds 2011 maar liefst 850 miljoen dollar geleend heeft om (onder andere) vega-ei en -mayonaise te promoten. Eerlijk gezegd, het zijn prachtproducten waar Unilever met afgunst naar gekeken heeft. Deze succesvolle activiteiten werden in 2020 gevolgd door cultivated chicken voor enkele restaurants in Singapore. Onder de naam Good Meat werd vervolgens zwaar ingezet op gecultiveerd vlees. Jammer genoeg, is ergens in 2022 de fantasie van de charismatische Just Meat-oprichter Josh Tetrick op hol geslagen door maar liefst tien gigantische bioreactoren van 250.000 liter te bestellen, ofwel een totale vleesproductie van 14 miljoen kilo per jaar. Al die luchtfietserij werd mogelijk gemaakt door durf-investeerders als Qatar Investment Authority, UBS, en Charlesbank Capital Partners. Uiteraard is het adagium ‘Wie niet waagt, wie niet wint’ nog altijd een prijzenswaardig gegeven. Maar om bioreactoren te bouwen van 250.000 liter, terwijl enkele duizenden liters de norm is, lijkt echter van alle realiteitszin losgeslagen. Niet lang nadat bioreactor fabrikant ABEC onbetaalde rekeningen bij Eat Just op tafel deponeerde van respectievelijk 60 en 40 miljoen dollar, ging letterlijk en figuurlijk het licht uit. Behalve een forse stapel dwangbevelen, probeert Josh Tetrick met gepaste schaamte het schip in fors afgeslankte vorm weer vlot te trekken. Hoe houdt plantbased vlees zich staande? Eat Just mag dan wel een exceptioneel voorbeeld zijn van financieel mismanagement, achter de schermen worden geluiden opgevangen dat er meer cultivated startups zijn die in zwaar weer verkeren. Het lijkt erop dat de venturecapitalisten in 2024 wat langer nadenken welke startups uit de ruif mogen mee-eten. Zoals het nu naar uitziet, krijgt de top vijf van de honderd andere cultivated meat-producenten, circa 52% van het beschikbare durfkapitaal: Upside, Mosa, Believer, Aleph, en Wildtype. Dat alles geeft te denken hoe het sentimenten bij investeerders in korte tijd is omgeslagen. Dat alles overziend brengt de vraag hoe plantvlees zich staande houdt. Wie twijfelt of de VS vega-burger trendsetters Beyond Meat en Impossible Food goed misgekleund hebben, hoeft alleen maar te kijken naar de voorraden erwten- en soja-eiwit die het plafond van de pakhuizen nog net niet raken. Terwijl de verkopen vegavlees al duidelijk een terugtrekkende trend vertoonden, prognosticeerden de immer optimistische marketeers nog steeds florissante double-digit groeicijfers. Maar ja, als marketing groeicijfers van 20% plantvlees prognosticeren en de verkoop keldert met 30%, kijkt de CEO scheel van ellende. Ga dat maar eens aan de investeerders uitleggen… Door het uiteenspatten van alle mooie toekomstvoorspellingen van vega-vlees zitten nu met name de erwtenisolaatfabrikanten op de blaren met aanzienlijke productieoverschotten. Het is niet toevallig dat juist nu de Amerikaanse erwteneiwitproducenten de Chinese erwteneiwitproducenten betichten van prijsdumping. Dat alles heeft als gevolg dat overtollig erwteneiwit plotsklaps richting Europa komt. Hosanna voor de ingrediëntenleveranciers en de snuggere inkopers van vega-vleesfabrikanten. Nu nog wachten of de goedkopere grondstofprijzen ook gaan doorwerken in het boodschappenkarretje van de flexitarische consument. LUCHTFIETSERIJ De bomen in Silicon Valley reiken niet langer tot aan de hemel. Ook in de Lage Landen houden durfkapitalisten de hand vaker op de knip. Anno 2024 is het voor de startups zwoegen om geld binnen te harken. Of het nu om ‘seeding money’ gaat, dan wel om participatie in de series A, B of C.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTAyNDU4